Penis bölgesinde hissedilen herhangi bir rahatsızlık ya da acı hissidir. Bu ağrı genellikle cinsel ilişki sırasında, idrar yaparken, ereksiyon halinde veya dinlenme halinde olabilir. Penis ağrısının birçok farklı nedeni olabilir, bunlar arasında enfeksiyonlar, travma, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, irritasyonlar, tıkanıklıklar, hormonal değişiklikler, cilt sorunları veya bazı ciddi tıbbi durumlar bulunabilir.
Penis ağrısının nedenleri nelerdir?
Penis ağrısı çok değişik nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Ayrıca ağrı nedenleri yaş ile de ilişkilidir. Erişkin ve çocuk yaşlarda etkenler farklı olabilir. Peniste ağrıya neden olan durumlar şunlardır;
- Priapizm: Priapizm, penisin uzun süreli ve istem dışı ağrılı ereksiyonudur. Uzun süreli uzamış ereksiyon durumu peniste kalıcı hasara yol açar. Priapizm ürolojik olarak acil bir durumdur ve 4-5 saati geçen vakalarda mutlaka acil olarak cerrahi girişimle ereksiyonun sonlandırılması gerekir.
Priapizm değişik nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Çeşitli kanser hastalıkları, kan hastalıkları (orak hücreli anemi), psikiyatrik ilaçlar ve penise yapılan enjeksiyon tedavileri en sık priapizm nedenleridir.
Priapizmli hastalarda peniste yaygın bir ağrı vardır. İskemik tip priapizm hastalarında ağrı daha fazladır.
- Penis kanseri: Penis kanseri seyrek görülen bir hastalıktır. Özellikle sünnet olan erkeklerde peniste kanser görülme oranı oldukça düşüktür. Kanserin yerleşimine ve yaygınlığına göre ağrı değişir.
- Balanitis: Balanitis,sünnet derisi vepenis baş kısmının iltihabi bir hastalığıdır. Sünnet olmayan erkeklerde görülür. Enfeksiyon etkenleri mantarlar, cinsel yolla geçen hastalıklar ve diğer patojen bakteriler olabilir. Ayrıca bazı kimyasal allerjenler de balanitis yapar. Ciddi vakalarda hastalar idrar yapamaz. Sünnet derisinin temiz tutulması, sık tekrarlayan durumlarda sünnet yapılması gerekir.
- İdrar yolu enfeksiyonları: İdrar yolu enfeksiyonları da peniste ağrı yapar. Üriner sistem enfeksiyonları sünnet olmamış erkeklerde, bağışıklık sistemi zayıf olanlarda, şeker hastalarında, prostat büyümesi (BPH) olanlarda sık görülür. Enfekssiyonun yeri ve şiddetine göre penis ağrısı değişik derecelerde olabilir.
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklar (üretrit): Erkeklerde seksüel yolla geçen hastalıklar penil ağrıya neden olabilir. Cinsel yolla geçen hastalık etkenleri: chlamydia, gonore, genitel herpes, sifiliz gibi etkenlerdir. Üretrit hastalarında üretrada kaşıntı ve ağrı olur.
- Fimozis ve parafimozis: Fimozis, sünnet olmamış erkeklerde sünnet derisinin uç kısmının çok daralması sonucu görülen bir hastalıktır. Fimoziste sünnet derisi penise doğru itildiğinde tekrar yerine gelir, ama parafimoziste geri itilen sünnet derisi tekrar ayni yerine gelmez. Parafimozis acil bir durumdur. Eğer tedavi edilmezse penis başının gangrenine yol açar. Tedavisi acil cerrahidir. Ameliyatla sünnet yapılır.
- Peyronie hastalığı: Peyronie hastalığı, peniste ereksiyondan sorumlu korpus kavernozum denen yapıyı dıştan saran tunika albugineada oluşan kireçlenme sonucu ortaya çıkar. Uzun süreli mikro travmaların neden olabileceği düşünülmektedir. Şeker hastalarında, romatizma hastalarında daha sıktır. Çoğunlukla 40 yaş üstü erkeklerde görülür. Peyronie hastalığında akut dönemde peniste ereksiyon sırasında ağrı olur. Ağrı ile birlikte ereksiyon sırasında eğilme görülür. Muayenede peniste Peyronie hastalığı olan kısımda sertlik (plak, kireçlenme) ve ağrı vardır. Bazı hastalarda erksiyon problemi de olabilir.
- Penis travmaları: Penis travmaları travmanın yerine ve derecesine göre ağrı yapar. Penis travmaları künt, delici, kesici teravmalar sonucu olabilir. Trafik kazaları, sportif faaliyetler travma nedenleridir.
- Penise enjeksiyon tedavileri: Günümüzde ereksiyon sorunu (iktidarsızlık) yaşayan hastalarda tedavi amacıyla penisse ilaçlar verilmektedir. Bu tedavilerin yan etkisi olarak teniste ağrı olabilir. Bu ağrılar yapılan ilaca göre değişir. Genllikle ciddi bir sorun oluşturmaz ve kendiliğinden geçer.
- Sistoskopi-üretroskopi: Tanı amacıyla yapılan sistoskopik girişimlere bağlı olrak işlem sonrası hastalarda peniste ağrı olabilir. Eğer işlem travmatik bir şekilde ise ağrı daha fazladır. Ciddi penis travmalarına neden olmamak için ince cihazlarla sistoskopi yapılması gerekir.
- Üretral sonda takılması: Çeşitli nedenlerle üretraya sonda takılması penis ağrılarına neden olabilir. Bu hastalarda mümkün olduğunca sonda kısa süre tutulmalı ve ince kateterler tercih edilmelidir.
- Penis fraktürü: Penis kırılması veya fraktürü, ereksiyon sırasında kavernöz cisimleri saran tunika albuginea denen zarın yırtılmasıdır. Travmatik ilişki sırasında sık karşılaşılan bir durumdur. Ciddi vakalarda acil cerrahi girişim gerekir. Aksi taktirde ilerde ciddi sorunlar ortaya çıkar.
- Travmatik ve uzun süreli cinsel ilişki: Uzun süreli ve travmatik ilişkiler peniste ağrı yapabilir. Özellikle ciltte athriş sık görülür.
- Penis cildinde apse: Penis cildinin çeşitli nedenlerle apseleşmesi acil bir durumdur. Mutlaka cerrahi olarak apse boşaltılmalıdır.
- Penis cildinde alerjik dermatit: Penis cildinin alerjik rahatsızlıkları ciltte tahriş ve ağrıya neden olabilir. Allerjik etkenler varsa bunlardan uzak durulmalıdır.
- Enfekte kıl follikülleri: Penil cildinin kıl folliküllerindeki enfeksiyonlar ileri vakalarda penis ağrısına neden olur. Hijyene dikkat etmek çok önemlidir.
- Reiter sendromu: Eklem ağrısı, göz problemleri ve genital ve diğer cilt bölgelerini tutan bir hastalıktır.
- Böcek ısırmaları: Böcek veya insan ısırmaları peniste ağrı yapabilir. Özellikle kırsal bölgelerde böcek ısırmaları daha sık görülen bir durumdur.
- Penil irritanlar: Ciltte irritasyon yapan bazı kimyasallar (parfüm, sprey) penis cildinde de ayni şekilde tahriş ve ağrıya neden olurlar.
- Mesane taşı: Mesane taşları erkeklerde penise vuran ağrılara neden olıur.
- Üreter taşı: Üreter taşlarının bir kısmında taşın yerleşimine göre ağrı peniste hissedilir. Muayenede penis normaldir. Bu ağrılara yansıyan ağrılar denir.
- Üretra taşı: Bazen üretrada yerleşen bir taş idrar yapamama ve penis ağrısına neden olur. Kesin tedavi taşın alınmasıdır.
- Ağrılı mesane sendromu: Ağrılı mesane sendromu olan erkek hastalarda kasınlara ve penise vuran ağrılar sık görülür.
- Kronik pelvik ağrı sendromu: Kronik prostatit veya kronik pelvik ağrı sendromu denen hastalıkta uzun süreli alt üriner sistem ağrıları vardır. Ancak araştırmalarda her hangi bir mikro organizma tespit edilemez. Hastalığın nedeni tam olarak bilinmemektedir.
- Enfekte penil protez: Penil protez hastalarında eğer protez enfekte olmuşsa peniste ağrı, şişlik, kızarıklık ve ateş olur. Bu durumda mutlaka Üroloğa baş vurulmalıdır.
- Travmatik mastürbasyon: Travmatik mastürbasyon yapan erkeklerde penis cildinde tahriş ve ağrı görülebilir.
- Lichen sclerosus: Kronik bir hastalıktır. Penis cildinde beyaz, kırışık ve ince lekeler vardır. Anüs ve genital bölgelerde daha sık görülür. Ciltte kanama, inflamasyon ve ağrı vardır.
- Kullanılan kıyafetler: Daha dar ve sıkı iç çamaşırlar ve pantolon kullanımı peniste sıkışma hissi ve ağrıya yol açar. Rahat kıyafetlerle bu durum önlenir.
- Stres, mesane ve barsak boşalması sorunları: Stres, depresyon ve anksiyete gibi durumlar, sürekli cinsel uyarılma, egzersiz, kabızlık, idrar yapamama (mesanenin aşırı dolu olması) gibi durumlar peniste ağrıya neden olabilir.
- Akut prostatit: Prostat iltihabında kasıklara, perine bölgesine ve penise vuran ağrılar olabilir.
- Yansıyan ağrılar: Bu vakalarda aslında peniste bir sorun yoktur, ancak primer hastalığa bağlı ağrı peniste hissedilebilir. Üreter taş ağrıları gibi.
- Radyoterapi: Penise veya komşu orgam-nlara tedavi amacıyla verilen ışın tedavisi peniste ağrıya yol açabilir.
- Fournier gangreni: Skrotumda ve perine bölgesinde görülen cilt ve cilt altı dokularının gangrenidir. Bağışıklık sistemi zayıf ve şeker hastalarında sık görülür. Acil cerrahi girişim gerekir.
Penis ağrısı ciddi bir durum mudur?
Hastalarımızın merak ettiği konulardan birisi de penisteki ağrının ciddi bir durum olup olmayacağıdır. Ağrının ciddiyeti nedene göre değişir. Ciddi hastalıklara bağlı olan ağrılar daha önemli bir sağlık sorunu oluşturur ve acil tedavi gerektirir. Penis kanseri, priapizm, parafimozis ve delici-kesici yaralanmalar aciliyet gerekir.
Penis ağrılarına karşı koruyucu önlemler nelerdir?
Penis ağrısı olan hastaların bazı hususlara dikkat etmeleri gerekir. Bu önlemler sayesinde enfeksiyon ajanları gibi etkenlere karşı korunabilmek mümkündür. Arıca yaşam tarzı değişiklikleri ile hafif ağrılar önlenebilir.
- Cinsel yolla geçen hastalıklara karşı önlem alınmalıdır. İlişki sırasında kondom kullanılması hastalık riskine karşı oldukça koruyucu bir önlemdir. Hasta olduğun bilinen, birden çok partnerle ilişkisi olan kişilerden kaçınılmalıdır.
- Sık sık enfeksiyon geçiren ve sünnet olmamış erkelerde temizliğe çok özen göstermeli, gerekirse sünnet yapılmalıdır.
- Sıkı kıyafetler yerine daha rahat kıyafetler tercih edilmelidir
- Cilde karşı tahriş edici parfüm, sprey gibi kimyasallardan kaçınılmalı
- Travmatik cinsel ilişki ve mastürbasyondan kaçınılmalı
- Hijyene önem vermek
Ne zaman doktora gidilmeli?
Hastalar bazı durumlarda mutlaka bir Üroloğa başvurmalıdır. Penis ağrılarının bir kısmı acil tıbbi girişim gerektirebilir. Şu durumlarda mutlaka bir Üroloji uzmanına başvurulmalıdır;
- Peniste şişme ve kızarıklık varsa
- Geçmeyen, uzun süreli kaşıntı ve ağrı varsa
- Peniste ciddi irritiasyon varsa
- Cinsel ilişki sırasında ciddi ağrı oluyorsa
- İdrar yaparken yanma, üretral akıntı ve ağrı varsa
- Menide kan varsa
- 5-6 saati geçen ağrılı ereksiyon varsa (priapizm)
- Penis kırılması varsa
- Peniste ciddi yaralanma, özellikle açık yara varsa
- Penis protezi olan hastada peniste ağrı, kızarıklık ve yüksek ateş varsa
Penis ağrısı olan hastalara doktor şu soruları sorabilir
Peniste ağrı nedeniyle Üroloji uzmanına giden hastalardan doktor ayrıntılı bir tıbbi sorgulama geçirir. Bu amaçla penis ağrısı olan hastalara Ürolog aşağıdaki soruları sorabilir;
- Ağrı ne zaman başladı?
- Ağrının derecesi, devamlı veya aralıklı olup olmadığı
- Ağrı hep ayni mi yoksa devamlı arttı mı?
- Ağrı penisin tamamında mı yoksa belli bir bölgesinde mi?
- Ağrı başlangıcı belli bir olaydan sonra ı ortaya çıktı? (travma, cinsel ilişki, vs…)
- Peniste şişme, ateş, morarma olup olmadığı
- Ağrı ereksiyon sırasında mı yoksa devamlı mı oluyor?
- Penise yakın zamanda bir travma oldu mu?
- Son zamanlarda yabancı birisiyle korunmadan ilişki oldu mu?
Penis ağrısının tanısı nasıl konur?
Penis ağrısının teşhisini koyabilmek için sistematik bir yaklaşım gerekir. Bu amaçla hastalarımızı şu şekilde değerlendiriyoruz:
- Ayrıntılı tıbbi sorgulama: Peniste ağrı bir çok etkene bağlı olabilir. Doktor ağrı nedenini ortaya koymak için ayrıntılı bir sorgulama yapmalıdır.
- Muayene: Ayrıntılı bir ürolohik muayene yapılır. Ağrının yeri, peniste şişkik, travma izi gibi durumlar değerlendirilir.
- Labortauvar testleri: Cinsel yolla bulaşan hastalıklar için idrar mikroskopisi, idrar kültürü, akıntı kültürü alınabilir. Gerekirse cinsel yolla bulaşan hastalıklar için özel testler şstenir.
- Kan testleri: Ağrıya neden olabilecek etkeni ortaya koymak için bazı kan testleri istenebilir.
- Radyolojik tanı yöntemleri: Etkenn olabilecek hastalığın tanısına yönelik ultrasonografi
- BT, MRI, sintigrafi gibi tetkikler gerekebilir.
Penis ağrısı tedavisi nasıl yapılır?
Penis ağrısının tek bir tedavisi yoktur. Ağrının nedenleri farklı olduğundan tedavsorgulama: Hi de ona göre değişir. En iyi tedavi ağrının nedenine yönelik tedavidir. Başka bir ifadeyle penis ağrısı bir hastalık değil, birden çok hastalığın bir belirtisidir. Penis ağrısı tedavisinde uygulanacak tedavi ilkeleri şunlardır:
- Enfeksiyonlara bağlı ağrılar: Mutlaka antibiyotik tedavisi gerekir. Ağrı kesici, antiinflamatuvar ilaçlar da eklenmelidir.
- Priapizm: 5-6 saati geçen vakalarda mutlaka acil cerrahi girişim gerekir
- Travmalar ve penis kırılması: Ciddi vakalrda mutlaka cerrahi müdahale gerekir
- Penis kanseri: Evresine göre cerrahi tedavi şarttır
- Fimozis, parafimozis: Cerrahi olarak tedavi gerekir
- Penis cildinde apse: Cerrahi direnaj ve antibiyotik tedavisi uygulanır
- Enfekte penil protez: Seyrek te olsa penis protezinde enfeksiyon gelişebilir. Ciddi vakalarda protezi cerrahi olarak çıkartılması gerekir.
Özet olarak; penis ağrısı bir hastalık olmayıp birden çok hastalığın bir belirtisi, yani semptomudur. Bu hastalıklar direk penisten kaynaklanan hastalıklar olabileceği gibi başka organların yansıyan ağrıları da olabilir. Tedavi etkene göre değişir. Basit ağrı kesicilerden ciddi cerrahi girişime kadar varan geniş bir tedavi seçeneği uygulanabilir. Allerjik etkenlere ve cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruyucu önlemler mutlaka alınmalıdır.
